น้องหมาปัสสาวะเป็นเลือด กะปริดกะปรอย… ต้องระวังอะไรบ้าง?

อาการปัสสาวะผิดปกติในสุนัข ไม่ว่าจะ ปัสสาวะปนเลือด ปัสสาวะบ่อยทีละนิด เบ่งนาน ร้องเวลาปัสสาวะ ล้วนเป็นสัญญาณว่าระบบทางเดินปัสสาวะกำลังมีปัญหา!

คุณหมอต้องแยกโรคอะไรบ้าง?

เบื้องต้นเราต้องแยกสาเหตุได้หลายอย่าง เช่น

• กระเพาะปัสสาวะอักเสบ (Cystitis) — ติดเชื้อแบคทีเรีย

• นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ/ท่อไต

• เนื้องอกในกระเพาะปัสสาวะ (พบได้น้อยแต่ต้องนึกถึง)

• โรคต่อมลูกหมากโตในตัวผู้สูงวัย

• ปัสสาวะคั่งจากสาเหตุทางระบบประสาท

• ภาวะกรวยไตอักเสบ (Pyelonephritis)

• อุบัติเหตุบริเวณท้อง

—————————————————–

เคสน้องมาม่อน (ปอมน่ารักตัวหนึ่ง)

น้องมาด้วยอาการปัสสาวะผิดปกติ คุณหมอจึงตรวจจากภายนอกพบว่ากระเพาะปัสสาวะใหญ่

X-ray

• ไม่พบนิ่ว แต่ กระเพาะปัสสาวะค่อนข้างใหญ่กว่าปกติ → ทำให้สงสัยว่าอาจมีการอั้นหรืออักเสบที่ทำให้บีบตัวไม่ดี

Ultrasound

• พบผนังกระเพาะปัสสาวะหนา 0.81–0.88 ซม. → บ่งชี้ถึงภาวะ กระเพาะปัสสาวะอักเสบ (Cystitis)

• ส่งตรวจปัสสาวะโดยการเพาะเชื้อและดูความไวรับยา พบเชื้อ Proteus mirabilis ซึ่งเป็นเชื้อแบคทีเรียที่มักพบ

รักษาอย่างไร?

• ให้ ยาปฏิชีวนะตามผลความไวต่อยา (culture & sensitivity)ร่วมกับ ยาลดอักเสบ + ยาบำรุงทางเดินปัสสาวะ

• ติดตามผลด้วย ultrasound ซ้ำ → ผนังลดลงเหลือ 0.13–0.20 ซม.

• ตอนนี้น้อง ปัสสาวะคล่อง ไม่เจ็บ ไม่ติดขัด และสีเหลืองใส

—————————————————–

แล้วทำไมกระเพาะปัสสาวะอักเสบถึงเกิดขึ้นได้?

สาเหตุที่พบได้บ่อย ได้แก่

1. การติดเชื้อแบคทีเรีย (เช่น Proteus, E. coli)

แบคทีเรียสามารถไต่ขึ้นจากท่อปัสสาวะเข้าสู่กระเพาะปัสสาวะได้ง่าย โดยเฉพาะใน

• สุนัขเพศเมีย

• สุนัขที่เลียอวัยวะเพศบ่อย

• ภาวะภูมิคุ้มกันลดลง

• การอั้นฉี่นาน ๆ

2. การดื่มน้ำน้อย → ปัสสาวะเข้ม → แบคทีเรียเพิ่มง่าย

3. Cystolith / นิ่ว

แม้ X-ray ไม่เจอ แต่บางชนิด (เช่น urate, cystine) ต้องดูด้วย ultrasound

4. ปัสสาวะคั่ง / bladder tone ลดลง

จากความเจ็บปวดหรือการอักเสบ ทำให้ปัสสาวะออกไม่หมด → เชื้อเติบโตง่าย

—————————————————–

คำแนะนำสำหรับเจ้าของน้องหมา

1. เพิ่มน้ำดื่มให้น้อง

• น้ำสะอาดตลอดเวลา

• สามารถเติมน้ำในอาหารเม็ดให้ซุปหมาเจือจางได้

• ช่วยให้ปัสสาวะใส ลดโอกาสเกิดนิ่วและการติดเชื้อ

2. ห้ามอั้นปัสสาวะ

• พาน้องออกไปขับถ่ายให้บ่อยขึ้น

• ถ้าเจ้าของทำงานนาน แนะนำแผ่นฉี่/หาคนพาออก

3. ดูแลความสะอาดอวัยวะเพศ

• ช่วยลดการเข้าสู่กระเพาะปัสสาวะของแบคทีเรีย

4. เลือกอาหารที่ช่วยระบบทางเดินปัสสาวะ

• เช่นสูตร urinary care, low mineral, ลดการเกิดนิ่วบางชนิด

5. ตรวจปัสสาวะและอัลตราซาวนด์ติดตาม

• โรคนี้ กลับเป็นซ้ำได้ การติดตามช่วยป้องกันการเรื้อรังและตรวจหานิ่วเล็ก ๆ ที่อาจเพิ่งเริ่มก่อตัว

6. กินยาครบตามที่คุณหมอสั่ง

• การหยุดยาฆ่าเชื้อก่อนกำหนด → เชื้อไม่ตาย → ดื้อยา → อาการกลับมาได้

อัลตราซาวน์/เรียบเรียง: น.สพ.นรภัทร โสภิพันธ์ (หมอพีท)