วันนี้เจอทั้งน้องแมวและน้องหมาที่ตา 2 สี เจ้าของมาถามหมอเรื่องภาวะตาสองสี วันนี้เลยมาให้ความรู้ครับ
Heterochromia = ภาวะที่ สองข้างสีตาไม่เหมือนกัน หรือบางที ตาเดียวมีหลายสี เกิดจากความแตกต่างของ ปริมาณเม็ดสีเมลานิน (melanin) ในม่านตา
มีกี่แบบ?
1. Complete heterochromia
ตาซ้ายกับตาขวา “สีต่างกันเลย” เช่น ข้างน้ำเงิน ข้างน้ำตาล
2. Sectoral heterochromia
“ตาหนึ่งดวงหลายสี” เช่น สีน้ำตาลผสมฟ้าเป็นบางส่วน
3. Central heterochromia
วงตรงกลางรอบรูม่านตาเป็นอีกสีหนึ่ง
ทำไมหมา–แมวถึงตาสองสี?
1. พันธุกรรม (ส่วนใหญ่)
เกิดจากยีนที่มีผลต่อเม็ดสี เช่น
• Merle gene (หมา) – เช่น Australian Shepherd, Husky, Border Collie
• White spotting gene / Dominant White gene (แมว) – โดยเฉพาะแมวขาว, แมววิเชียรมาศบางตัว, แมวพันธุ์ Turkish Van, Turkish Angora
ผลคือ เม็ดสีที่ม่านตาผลิตไม่เท่ากัน → สีตาออกมาต่างกัน
อันนี้ถือว่า “ปกติ” และเป็นลักษณะทางพันธุกรรม ไม่ใช่โรค
2. เกิดตามหลังโรคหรือการอักเสบ (พบได้น้อย)
ถ้าเกิดขึ้น “ทีหลัง” ไม่ได้เป็นมาตั้งแต่เกิด มักเกี่ยวกับโรค เช่น
• Uveitis
• Glaucoma
• Iris atrophy
• เนื้องอกในม่านตา (melanoma)
• Trauma
กรณีนี้ “สีตาเปลี่ยน” + มักมีอาการอื่นร่วม เช่น ปวดตา น้ำตาไหล ตาแดง มองไม่ชัด ต้องตรวจตา
ความเสี่ยงสุขภาพที่อาจเจอ
1. พันธุกรรมล้วน (มาตั้งแต่เด็ก)
ถ้าแค่ “ตาสองสีแต่สุขภาพตาปกติดี”
ไม่มีปัญหาสุขภาพโดยตรง
ไม่กระทบการมองเห็น
ยกเว้นบางพันธุ์/ยีน
• แมวขาวตาน้ำเงิน → เสี่ยง หูหนวกข้างที่เป็นตาฟ้า
• หมา merle × merle (“double merle”) → เสี่ยงตาผิดปกติ/หูหนวก
2. ถ้าเกิดใหม่ตอนโต (acquired heterochromia)
ต้องระวังโรคตา เช่น
• Uveitis
• Glaucoma
• Iris melanoma
• Depigmentation โรคภูมิทำลายเม็ดสี
เรียบเรียง: น.สพ.นรภัทร โสภิพันธ์ (หมอพีท)
โรงพยาบาลสัตว์หมอพลอย ม.ฉัตรไพลิน 